Mattie’s Column
De droom om boer te worden
In Maastricht moet je voorzichtig zijn met het woord boer, voordat je het weet, word je voor minder ‘geciviliseerd’ versleten en dat wil natuurlijk niemand. Maar ik wilde opeens terug naar de boerderij van mijn ouders en zelfvoorzienend worden, toen ik hoorde dat straks de helft van onze opgewekte elektriciteit naar de grote datacentra gaat, die voor AI heel veel stroom en heel veel water nodig hebben. Daar wilde ik verre van blijven. Wat gaat dat doen met onze natuur en onze cultuur? En toen las ik in de Groene Amsterdammer van 28 augustus naar aanleiding van een artikel over Festival Oude Muziek in Utrecht en naar aanleiding van een tentoonstelling (vergeef me, ik kan er niet heen) in Chicago van Paul Pfeiffer met als thema sport: “de mystificatie van sport tot ritueel in de geest van een kerkdienst”. Beelden en geluiden van mensen en hun extases werden afgezet tegen geluiden uit de natuur. “Binnen (in het stadion, mj) is de wereld, buiten is het niets. Wie er niet in is, ligt eruit. (Nederlandse cabaretiers hebben dit verschijnsel al veel eerder in de jaren zeventig op de hak genomen) . Dan komt het: “Aan cultuur deelnemen is speler zijn in de dorpsharmonie en zingen in het kerkkoor. Zo word je de stem in het geheel die je tot functie maakt van een gemeenschap en haar geestelijke horizon van geritualiseerde verheffing in de gezamenlijkheid van vroomheid of extase. Het is zoals Huizinga schreef: ‘Cultuur moet metafysisch gericht zijn of ze zal niet zijn.’ Dat kan alleen als alle neuzen dezelfde kant op staan. Je zingt in een koor tot eer van God….. Die brede culturele bovenlaag is dood” Einde citaat. En zie daarom mijn oproep om mee te doen in een koor, waarom niet? Door mee te doen word je cultuur drager tegen de overdaad van high tech die ons degradeert tot algoritmes om geld te verdienen. Daarom misschien dat ik terug verlang naar die primitieve wereld van de zelfvoorziening. Dat kan natuurlijk nooit meer. Je kunt niet terug achter het bestaande. Dat is een romantische illusie waar helaas al teveel mensen zich mee laten verleiden en ik dus soms ook. De grote uitdaging is om op een nieuwe manier creatief om te gaan met wat is. Nieuwe kleine leefgemeenschappen of kleine groepen zouden toch wel eens een sleutel kunnen zijn tot een nieuwe betere en rechtvaardigere wereld zonder dollar-tekens voor ogen.
pastor Mattie Jeukens ofm.